Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
EDITORIAL
του Νίκου Ευθυμιάδη
Κι όμως… κινείται!..
(Η Θεσσαλονίκη)
Ένα συχνό αίσθημα που κυκλοφορεί ανάμεσα σε πολλούς Θεσσαλονικείς είναι μία διάχυτη γκρίνια για όλους και για όλα. Δε μας αρέσουν αυτά, δε μας αρέσουν εκείνα, δε μας αρέσουν αυτοί, δε μας αρέσουν οι άλλοι. Αυτή η κατάσταση έχει ένα και μοναδικό αποτέλεσμα: να θεωρούμαστε συλλήβδην όλοι μίζεροι και καθηλωμένοι σε μία κατάσταση που είναι το ακριβώς αντίθετο της προόδου. Κι όμως. Αυτή η πόλη συνεχίζει να «παράγει» πολιτισμό και επίσης να αποτελεί φυτώριο νέων δημιουργικών δυνάμεων. Σε όλους τους τομείς. Θα φέρουμε μερικά παραδείγματα. Πρόσφατα εγκαινιάστηκε το νέο Δημαρχιακό Μέγαρο της Θεσσαλονίκης που, άσχετα αν αρέσει ή όχι, αποτελεί αναμφίβολά μία αξιοπρεπή στέγη για τις υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης διαγράφοντας οριστικά τη μιζέρια του παλιού Δημαρχείου και των διαφόρων ενοικιαζόμενων ακατάλληλων κτιρίων. Επίσης πριν λίγους μήνες ολοκληρώθηκε το πρώτο τμήμα της νέας παραλίας που κατά γενική ομολογία αποτελεί μια αξιόλογη αρχιτεκτονική παρέμβαση απόλυτα ταιριαστή στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα αποδόθηκε στο κοινό, πλήρως αναστηλωμένος, ο Λευκός Πύργος που φιλοξενεί στο εσωτερικό του μια ενδιαφέρουσα διαδρομή σχετικά με την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Ακόμη η 9η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ολοκλήρωσε τις αναστηλωτικές εργασίες στον Πύργο του Τριγωνίου (στο συγκρότημα του Επταπυργίου) που σύντομα θα είναι επισκέψιμο για τους πολίτες της Θεσσαλονίκης και τους επισκέπτες της. Η «ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΜΟΥΣΕΙΩΝ» της Θεσσαλονίκης που άρχισε να αποδίδει ενδιαφέροντες καρπούς με σημαντικές συνέργιες. Ο καθιερωμένος θεσμός των “Δημητρίων” που φέτος διανύουν την 44η διοργάνωση, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, η πλούσια εικαστική κίνηση (Biennale, Picasso, Miro, εκθέσεις των διαφόρων γκαλερί της Θεσσαλονίκης κλπ) μικρά μουσικά σχήματα νεαρών ατόμων που αναδεικνύουν τις δυνατότητες τους τόσο στην κλασική μουσική όσο και στη σύγχρονη, παρουσιάσεις βιβλίων και μία μεγάλη σειρά άλλης μορφής πολιτιστικών δραστηριοτήτων συνηγορούν στο ότι η Θεσσαλονίκη διαθέτει πολλές και ποικίλες δημιουργικές δυνάμεις στον χώρο του πολιτισμού, δυνάμεις οι οποίες προσδίδουν μία φρεσκάδα και μία ζωντάνια που μας κάνει αισιόδοξους και πρέπει να αναδεικνύεται. Όλες οι παραπάνω αναφορές μας σκοπό έχουν να καταδείξουν ότι «κι’ όμως … κάτι κινείται» στην πόλη μας, κάτι που πρέπει όλοι να υποστηρίξουμε. Μια, πρόσθετη, σοβαρή προσπάθεια να ελαχιστοποιηθούν τα αρνητικά στοιχεία του «πολιτισμού της καθημερινότητας» μπορεί να κάνουν την διαφορά που χρειάζεται η πόλη για ένα αποτέλεσμα για το οποίο θα είμαστε όλοι περήφανοι.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Νίκος Ευθυμιάδης
Διευθυντής
Ιορδάνης Καϊσερλίδης
Συντακτική Επιτροπή
Γιώργος Αναστασιάδης, Άρις Γεωργίου, Ιορδάνης Καϊσερλίδης Κώστας Μπλιάτκας, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Ματούλα Σκαλτσά, Πάνος Τζώνος
Συνεργάτες
Γιώργος Αναστασιάδης, Ευθυμία Γεωργιάδου-Κούντουρα, Άρις Γεωργίου, Χαράλαμπος Γουνελάς, Ιορδάνης Καϊσερλίδης, Περσεφόνη Καραμπάτη, Βασίλης Κονιόρδος, Γιώργος Κορδομενίδης, Κώστας Μπλιάτκας, Νικολέττα Ξούρη, Πιεραντώνιος Παπάζογλου, Συραγώ Τσιάρα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
3 Κι όμως… κινείται!.. (Η Θεσσαλονίκη)
του Νίκου Ευθυμιάδη
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ
4 Ο Πύργος του Τριγωνίου
του Βασίλη Κονιόρδου
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
14 Εμμανουήλ Κριαράς
του Κώστα Μπλιάτκα
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
26 Αρχαία Ελληνική Περιβαλλοντική Μηχανική
του Πιεραντώνιου Παπάζογλου
32 Το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα
της Περσεφόνης Καραμπάτη
ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
38 2η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης
της Ευθυμίας Γεωργιάδου-Κούντουρα
ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
46 Από τη Μαγιόρκα στη Θεσσαλονίκη
της Συραγώς Τσιάρα
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
52 Η ανταπόκριση του Κωστή Παλαμά μέσω της ποίησης σπς ιδεολογικές εξελίξεις της εποχής
του Χ.-Δ. Γουνελά
60 Αλεξάνδρα Μπακονίκα
του Γιώργου Κορδομενίδη
ΚΤΙΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
62 Τα «σύμβολα» της πόλης
του Γιώργου Αναστασιάδη
66 ΑΠΟΣΤάΓΜΑΤΑ
του Γιώργου Αναστασιάδη
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
68 IN MEMORIAM Δ.Ι. Δελιβάνης (1907-1997)
του Ιορδάνη Καϊσερλίδη
72 ΔήΓΜΑΤΑ και ΥΠΟΔείΓΜΑΤΑ
των Άρι Γεωργίου, Ιορδάνη Καϊσερλίδη, Νικολέττας Ξούρη
75 ΒΙΒΛΙΑ
των Γιώργου Αναστασιάδη & Ιορδάνη Καϊσερλίδη
78 ART FOCUS
Leena Naumanen