Ημερομηνία έκδοσης:
Απρίλιος 2005

Γλώσσα: Ελληνικά
Σχήμα/Διαστάσεις: 21 x 28
Τεύχος: 17
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 10.00

Εξώφυλλο: Δημόσιο Λουτρό στην Κωνσταντινούπολη, (χαρακτικό), Goodwin, Godfrey, A History of Ottoman Architecture, London, 1971

EDITORIAL

Δώδεκα ερευνητές, που οι περισσότεροι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους και που ανήκουν σε ισάριθμες επιστημονικές ειδικότητες, συνέβαλαν για τη δημιουργία του τόμου που ο αναγνώστης κρατά στα χέρια του. Οι μελέτες που φιλοξενούμε αποτελούν προϊόν σοβαρής επιστημονικής εργασίας. Αλλά δεν είναι μόνον τα ερευνητικά θέματα εκείνα που αποζήτησαν οι ερευνητές. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους βρίσκεται ο αναγνώστης. Η έρευνα συνιστά, βέβαια, αυτοσκοπό για τον επιστήμονα. Αλλά χωρίς τον αναγνώστη, η έρευνα, θαρρείς, δεν γεννιέται πραγματικά. Παραμένει στο μεταίχμιο ανάμεσα στα αληθινά και τα φανταστικά πλάσματα. Πόσο θα αξίζει μετά από δέκα ή είκοσι χρόνια μια μελέτη που δεν τυπώθηκε εγκαίρως; Και πόσο θα αξίζει μια μελέτη που τυπώθηκε, αλλά δεν διαβάσθηκε ποτέ;

Γι’ αυτό ο αναγνώστης αποτελεί το κρυφό alter ego των ερευνητών. Στην πραγματικότητα γράφουμε έχοντας υπόψη μας κάποιον αναγνώστη, πραγματικό ή υποθετικό. Μπορεί κανείς να ερευνά ένα ζήτημα επί χρόνια, μόνον και μόνον από την αγάπη της έρευνας. Αλλά όταν αποφασίζει να γράψει, να προβεί στις τομές, τις αφαιρέσεις και τον κάματο που επιβάλλει ο τεκμηριωμένος γραπτός λόγος, το κάνει διότι αναζητά τον αναγνώστη του.

Ιδιαίτερα εμείς που έχουμε την ευθύνη της «Θεσσαλονικέων Πόλεως» σκεπτόμαστε πολύ συχνά τον αναγνώστη. Γιατί ο λόγος που επιμένουμε στην έκδοση (για έκτη εφέτος χρονιά) δεν είναι μόνον για να συντηρήσουμε και να εμπλουτίσουμε ένα πεδίο για την κατάθεση των πορισμάτων της επιστημονικής έρευνας. Ο κυριότερος λόγος είναι οι ίδιοι οι αναγνώστες που βρίσκουν σ’ αυτή τη θεσσαλονίκεια έκδοση το δικό τους alter ego: τους ερευνητές.

Ερευνητές που ασχολούνται με το αρχαίο νεκροταφείο στο Ωραιόκαστρο, με τη μεσαιωνική πόλη των Σιδηροκαυσίων, το οθωμανικό βιλάετι των καλογήρων, με τα εβραϊκά τυπογραφεία της Θεσσαλονίκης, με τη μορφή της περιοχής της Μητρόπολης και τη γεωγραφική θέση των ελληνικών σχολείων της πόλης στο 19° αιώνα, με την ιστορία μιας οικογένειας επιχειρηματιών από το Μοναστήρι, με το πώς έκλεψαν οι Βούλγαροι το μέλι των μοναχών της Σκήτης του Τιμίου Προδρόμου, με το πώς διαμορφώθηκαν τα «φράγματα» στην είσοδο των κομμάτων στο κοινοβούλιο, με τη σιδηροδρομική ιστορία, με τις συνθήκες εργασιακού περιβάλλοντος στις βιοτεχνίες της Θεσσαλονίκης, με το τι γίνεται με τα νοσοκομειακά απόβλητα. Η μελέτη για τις κρήνες και τις φιάλες της Θεσσαλονίκης μέσα από την ταύτιση φωτογραφιών, που δημοσιεύεται στο παράρτημα του τεύχους, κλείνει αυτό το σιωπηρό διάλογο ανάμεσα σε ανθρώπους που ίσως δεν γνωρίσθηκαν ποτέ, αλλά αγάπησαν την ίδια πόλη.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Εκδότης
Ευάγγελος Χεκίμογλου

Εκδοτική Επιτροπή
Πολυξένη Αδάμ – Βελένη, Γιώργος Αναστασιάδης, Ευαγγελία Βαρελλα, Βασιλική Βαρμαζη, Ιωάννης Μουρελος, Ευτέρπη Μαρκη, Θάλεια Μαντοπούλου – Παναγιωτοπούλου, Χαράλαμπος Παπαστάθης

Συνεργάτες
Ελένη Αμπατζή, Γιώργος Βελένης, Φωκίων Βοσνιάκος, Πολυξένη Γεωργάκη, Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά, Δημήτρης Γόλης, Άννα Ζουμετίκου, Ελένη Λαμπροθανάση-Κοραντζή, Heath W. Lowry, Αστέρης Μπουζιάς, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ραφαήλ Φρεζής, Ευάγγελος Χεκίμογλου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

8  Η Ιστορία της Επιχειρηματικότητας

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
18  Ένα αρχαίο νεκροταφείο στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης
Ελένη Λαμπροθανάση-Κοραντζή

24  Δύο οθωμανικά λουτρά στο μεσαιωνικό οικισμό Σιδηροκαυσίων Χαλκιδικής
Πολυξένη Γεωργάκη

ΜΕΛΕΤΕΣ
60  Το οθωμανικό Βιλαέτι Kesislik (: των καλόγερων) κατά τον 15^ο αιώνα: Γεωγραφική θέση, πληθυσμός και φορολογία
Heath W. Lowry

80  Τα παλιά εβραϊκά τυπογραφεία της Θεσσαλονίκης
Ραφαήλ Φρέζης

92  Τοπογραφικά της μητροπολιτικής συνοικίας της Θεσσαλονίκης κατά την Τουρκοκρατία
Έλλη Γκαλά Γεωργιλά & Ευάγγελος Χεκίμογλου

100  Συμβολή στην τοπογραφία των χριστιανικών  σχολείων της Θεσσαλονίκης κατά τον 19^ο αιώνα
Ευάγγελος Χεκίμογλου