Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
84
Ημερομηνία έκδοσης:
Ιούνιος 2023
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 126
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 84
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο:
Φωτογραφία της Όλγας Δέικου
Άτιτλο
2021

EDITORIAL
του ΚΩΣΤΑ ΜΠΛΙΑΤΚΑ
Κάθε γενιά γράφει
και
το βιβλίο της
Κάθε γενιά κάνει τη δική της εκδρομή στη ζωή. Έρχεται να απαντήσει με τον δικό της τρόπο στα προβλήματα και τις προκλήσεις του καιρού της. Από τότε που ο θεσσαλονικιός τροβαδούρος Διονύσης Σαββόπουλος έγραψε το υπέροχο και γεμάτο συμβολισμούς τραγούδι του «Εμείς του εξήντα οι εκδρομείς» (1989) έχουν γραφτεί λογοτεχνικά έργα, τραγούδια και άρθρα για τα χαρακτηριστικά της κάθε μιας γενιάς, καινούργιας και παλιάς, στις οποίες, χωρίς εξαιρέσεις, όποιος θέλει να μείνει μέσα στη ζωή θα πρέπει να μιλάει. Ένας άλλος λόγος και τώρα έρχεται καινούργιος και αναμένεται με τη σειρά του να σαρώσει παλιές, στερεότυπες απόψεις για τη ζωή και το περιβάλλον. Ο λόγος αυτός, που είναι τέκνο της ανάγκης να επιβιώσει η επόμενη γενιά από τους εφιάλτες που «υπόσχεται» η κλιματική αλλαγή, είναι δυναμικός, αγχωμένος, δροσερός σαν πρωινό αεράκι και αποτυπώνεται στα έργα νέων δημιουργών. Είναι η παρέμβαση μιας ιδιαίτερης οικο-κριτικής την οποία εκφράζουν δαιμόνιοι συγγραφείς, ποιητές, φωτογράφοι, εικαστικοί, σκηνοθέτες και άλλοι δημιουργοί σε κάθε γωνιά του εν κινδύνω ευρισκόμενου πλανήτη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων έργων έχουμε παρουσιάσει στα τελευταία τεύχη του περιοδικού μας.
Η κύρια ανησυχία της Generation Z (οι γεννημένοι μεταξύ 1997 και 2011) είναι η κλιματική αλλαγή και τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Αυτό εκφράζεται και με άλλους τρόπους πέραν της Τέχνης. Η πλειονότητα των καταναλωτών της προτιμά ήδη να αγοράζει βιώσιμα προϊόντα, καθώς αυτά είναι πιο σημαντικά κατά τη γνώμη τους από τα brand ονόματα. Η λογοτεχνία για το κλίμα –η λογοτεχνία που επικεντρώνεται ρητά στην κλιματική αλλαγή και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους– έχει εκραγεί την τελευταία δεκαετία και συχνά θεωρείται ότι έχει θετική οικοπολιτική επιρροή. Η νέα γενιά επίσης διαβάζει ξανά τα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, διερευνώντας πώς αναπαριστώνται οι σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση και πυροδοτώντας, χάρη σε αυτά, τις δημόσιες συζητήσεις γύρω από το κλίμα. Υπό αυτή τη θέαση o Ρουσσώ διαβάζεται πάλι ως ένας «στοχαστής της πρωτο-οικολογίας» και η ποίηση της Έμιλυ Ντίκινσον εμφανίζει επίσης γνωρίσματα «πρώιμης οικολογικής συνείδησης».
Ίσως, λοιπόν, μπορούμε να συμπληρώσουμε δίπλα στην «εκδρομή» και το «Κάθε γενιά γράφει και το βιβλίο της».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενική Διευθύντρια
Βίκη Παπαδημητρίου
Διευθυντής Σύνταξης
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Συντακτική Επιτροπή
Άρις Γεωργίου, Μαίρη Καιρίδη, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λέων Α. Ναρ, Τάσος Παπαδόπουλος, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Στελλίνα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες Τεύχους
Γιώργος Αδαμίδης, Βάλια Αμοιρίδου, Ελένη Αμπατζή, Χάρις Αρώνη, Άρις Γεωργίου, Ναυσικά Γκράτζιου, Γιάννης Επαμεινώνδας, Χρίστος Ζαφείρης, Μαρία Καβάλα, Νίκος Καλογήρου, Βίκυ Καραφουλίδου, Κώστας Καρδερίνης, Γιώργος Κορδομενίδης, Έλσα Κορνέτη, Μαρία Κύρου, Κώστας Μπλιάτκας, Αίγλη Μπρούσκου, Αλεξάνδρα Μυλωνά, Λίνα Μυλωνάκη, Μανόλης Ξεξάκης, Αλέξανδρος Γ. Οικονόμου, Σταύρος Παναγιωτάκης, Γιάννης Παντελίδης, Γιώργος Χ.Παπαδόπουλος, Τάσος Παπαδόπουλος, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Ευδοξία Ράδη, Νικόλας Σεβαστάκης, Σάκης Σερέφας, Γιάννης Σιμητόπουλος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Θάλεια Στεφανίδου, Νώντας Στυλιανίδης, Μικέλε Τροϊάνι, Ευάγγελος Χεκίμογλου, BLD
Έρευνα-Επιμέλεια Ύλης: Χριστίνα Χαλεπλίδου, Χιονία Βλάχου
Σχεδιασμός: Άρις Γεωργίου, Ελένη Τσιτσιμπίκου
GRAPHIC PRE PRESS / Σελιδοποίηση: Βαλεριάνο Τροϊάνι
Γραμματεία/ Συνδρομές: Ανθή Καλταπανίδου
Διορθώσεις / Eπιμέλεια Kειμένων: Κατερίνα Δημοπούλου
Εκτύπωση: Σκορδόπουλος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
7 Κάθε γενιά γράφει και το βιβλίο της
Κώστας Μπλιάτκας
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
8 Μια παλιά απορία
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
9 Καραβάν Σεράι 1972
Ευάγγελος Χεκίμογλου
10 Σεισμός
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
11 «Διαγώνιος», τελευταία άνοιξη
Ντίνος Παπασπύρου
12 Born to be wild
Αλεξάνδρα Μυλωνά
13 Τα διατηρητέα της Άνω Πόλης
Χρήστος Καραγιαννόπουλος
14 “Remains”, 06.05.2023
Άρις Γεωργίου
15 Tα ανόμοια τρίγωνα
Άρις Γεωργίου
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ
16 Δημήτρης Παντερμαλής. Ρέκβιεμ για έναν μεγάλο Δάσκαλο
Πολυξένη Αδάμ-Βελένη
ΙΣΤΟΡΙΑ
20 Η Σαμπιχά Σερτέλ. Μια άγνωστη Θεσσαλονικιά φεμινίστρια
Τάσος Παπαδόπουλος
26 Η Νέα Μονή Θεσσαλονίκης. Ένα μοναστήρι που μετακινείται στον χάρτη. Μέρος Α΄
Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
32 Όλγα Δέικου. Ένα πρόσωπο, ένα κτίριο, μια σκιά, ένας δρόμος
Συζήτηση με τον Κώστα Μπλιάτκα
ΝΕΑ ΕΚΦΡΑΣΗ
40 Διαβάζοντας Βρεττάκο την εποχή του κλιματικού άγχους
Μαίρη Καιρίδη
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΘΕΟΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ
44 Οι Χρυσόστομος Σταμούλης: «Η επιστήμη αποτελεί τη συνέχεια του δημιουργικού έργου του Θεού»
Συνέντευξη στον Κώστα Μπλιάτκα
50 Θεολόγοι του κόσμου
Ναυσικά Γκράτσιου
56 80 χρόνια Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ: Σκέψεις με αφορμή την επέτειο
Μιλτιάδης Κωνσταντίνου
ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ
62 Πολλαπλές διασταυρώσεις
Ηρακλής Παπαϊωάννου
ΦΩΤΟ / Απορία
66 «Ρακόρ»: Φωτογραφία – Ντίνος – Ερμηνεία
Μανόλης Ξεξάκης
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
68 Τέχνη και Μέλλον: Ένα νέο βλέμμα στο παρόν
Θούλη Μισιρλόγλου
ΙΧΝΗΛΑΣΙΕΣ
74 Τι ρούχα φορούσε η γυναικεία απελευθέρωση στα ’60s
Κώστας Μπλιάτκας
76 Για τη Mary Quant – Το προσωπικό είναι και πολιτικό
Κατερίνα Καμάρα
80 Η μίνι φούστα, αίφνης, στην Τσιμισκή
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
84 Η Πρωινό μικρο[skirt]ημα
Έλσα Κορνέτη
ΥΦΟ-ΔΡΟΜΙΟΝ
86 στρητ-στάιλ-τζη-αρ. Μια εκλεκτική δειγματοληψία
Άρις Γεωργίου
ΘΕΑΤΡΟ
92 Τα 24 βήματα της Κατερίνας Χέλμη στο ΚΘΒΕ
Γιάννης Κεσσόπουλος
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ
98 Το σπάνιο αγαθό
Νικόλας Σεβαστάκης
ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
100 Μ Η πάλαι ποτέ παραλία ανάμεσα Πιττακού και Μύλων Αλλατίνη
Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
102 Στην πλατεία Τσιρογιάννη, ένα πλατάνι είδε…
Σάκης Σερέφας
ΦΑΕΙΝΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ
104 Φωτεινή Χαμιδιελή. Η διακριτική κυρία
Δήμητρα Μήττα
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
108 Ανθρωπο-γεωγραφίες του περιοδικού Ρομάντσο από την Επτάλοφο της δυτικής Θεσσαλονίκης στο Χιούστον, το Μεξικό, την Αλεξάνδρεια και τον κόσμο
Τζένη Γεωργάκη
ΒΙΒΛΙΟ
114 Η πρώτη νύχτα της ενήλικης ζωής μου, αλλά μέσα από το Οδοιπορικό Θεσσαλονίκης του Σάκη Σερέφα
Δημήτρης Κοπαράνης
116 Η Θεσσαλονίκη των Βυζαντινών. Ένα βιβλίο που έλειπε – Χρίστος Ζαφείρης
Τάσος Παπαδόπουλος
118 Η συνείδηση του Πανεπιστημίου και η συνείδηση του αναγνώστη
Ευάγγελος Χεκίμογλου
FRAGMENTA
120 Το «βλέμμα» μιας Αγγλίδας νοσοκόμας στη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα
Γιώργος Κορδομενίδης
122 Εικόνες της Θεσσαλονίκης του 1915 στο ημερολόγιο της Monica M. Stanley
Λάκης Δόλγερας