Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
54
Ημερομηνία έκδοσης:
Δεκέμβριος 2015
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 112
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 54
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Φωτογραφία εξωφύλλου: Χρήστος Κεχαγιόγλου, “Θερμαϊκός με τν Magritte, σε ένα άνοιγμα του κόσμου”
Ακρυλικά σε καμβά, 2014
EDITORIAL
του Σταύρου Ανδρεάδη
Εξίμισι μέτρα – εικοσιτρείς αιώνες
Μεσημέρι μιας συννεφιασμένης Κυριακής, πριν από λίγο καιρό. Με μια ομάδα φίλων κατευθύνομαι προς τον σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου. Η εικόνα της Εγνατίας που διασχίζω είναι θλιβερή: νεκρά, εγκαταλειμμένα μαγαζιά, που η πρόσοψή τους ρημάζει από γκράφιτι και κουρελόχαρτα· σκόνη παντού, που σχεδόν έχει αποκτήσει όγκο· άχρηστα πεταμένα πράγματα.
Δεν με απασχολούν όμως όλα αυτά ετούτη τη στιγμή. Αισθάνομαι μεγάλη αδημονία και ταραχή γι’ αυτό που πρόκειται να δω.
Κατεβαίνω αργά, με μια πρόχειρη αλουμινένια σκάλα που τρίζει, τα εξίμισι μέτρα μέχρι τις αρχαιότητες που ήρθαν στο φως.
Ο χώρος που αντικρίζω φωτίζεται έντονα από το σκληρό φως εργοταξιακών προβολέων. Κοιτάζω γύρω μου και αισθάνομαι δέος. Δεν έχει τίποτε από τη μελετημένη ηρεμία ενός αρχαιολογικού χώρου αυτό που βλέπω. Είναι ανοιγμένα σπλάχνα ιστορίας.
Σκύβω με προσοχή και ακουμπάω το χέρι μου ψηλαφώντας την τραχιά επιφάνεια από τις χοντρές μαρμαρόπετρες του δρόμου. Προσπαθώ να ανιχνεύσω ίχνη τροχών, σημάδια φθοράς, αλλά δεν υπάρχουν. Ο δρόμος στέκει εκεί αναλλοίωτος, αιώνιος, λες και κάποιο στοργικό χέρι φρόντισε να τον σκεπάσει με προσοχή, για να τον προστατέψει.
Δεξιά και αριστερά παντού τοίχοι σπιτιών απλών ανθρώπων. Καλοφτιαγμένοι, από κεραμίδια και πέτρα, με σαφή ανοίγματα. Στο εσωτερικό τους εμφανή τα ίχνη της καθημερινής ζωής: μικρές κόγχες στους τοίχους, στρογγυλές κατασκευές στο δάπεδο, βάσεις που κάτι στήριζαν…
Έχει φοβερή υγρασία. Ψηλά στις πλευρές του σκάμματος, σαν να πετούν στον αέρα, προβάλλουν τα θεμέλια διπλανών πολυκατοικιών. Ποιος ξέρει τι έμεινε για πάντα θαμμένο κάτω τους.
Κοιτάζω για πολλή ώρα τον χώρο γύρω μου. Αισθάνομαι πως ακούω ένα εκκωφαντικό ουρλιαχτό χωρίς ήχο.
Είναι πολύ βαριά η σκιά της ιστορίας πάνω μας. Οι εντάσεις, τα δικαστήρια και οι καυγάδες γύρω από την τύχη των ευρημάτων του μετρό δεν δείχνουν τίποτε άλλο από την αμηχανία μας να τη διαχειριστούμε.
Στους εικοσιτρείς αιώνες που πέρασαν, η πόλη υψώθηκε εξίμισι μέτρα προς τον ουρανό, σαν μια γιγάντια ατόλη φτιαγμένη από πέτρες, ξύλα, κεραμίδια και ανθρώπινη σκόνη. Ποιος ξέρει; Μετά από άλλους εικοσιτρείς αιώνες, κάποιοι, σκάβοντας τα εξίμισι μέτρα για το μετρό της εποχής τους, μπορεί να πέσουν πάνω στα θραύσματα της δικής μας φθαρτής και πρόσκαιρης παρουσίας.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενικός Διευθυντής
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Εκδοτική Επιτροπή
Γιώργος Αναστασιάδης, Σοφία Καρακώστα, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Παντελής Σαββίδης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ελευθερία Στόικου, Αλίκη Τσιρλιάγκου
Συνεργάτες τεύχους
Γιώργος Αναστασιάδης, Γιάννης Βανίδης, Bernard Cuomo, Εύη Γιαννακού, Άρις Γεωργίου, Γιάννης Καρατζόγλου, Δωροθέα Κοντελετζίδου, Γιώργος Κορδομενίδης, Θεόδωρος Κορρές, Γιάννης Μέγας, Κώστας Μπλιάτκας, Γιώργος Μουμουζιάς, Λίνα Μυλωνάκη, Πρόδρομος Νικηφορίδης, Μανόλης Ξεξάκης, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Ντίνος Παπασπύρου, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Θωμάς Ταμβάκος, Αλεξία Τζιώνα, Γιώργος Τούλας, Μάκης Τρικούκης, Μικέλε Τροϊάνι, Μαρίνος Τσαγκαράκης, Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Στέργιος Τσιούμας, Ευάγγελος Χεκίμογλου.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
5 Εξίμισι μέτρα-είκοσι τρεις αιώνες
του Σταύρου Ανδρεάδη
6 ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
των Ευαγγελου Χεκίμογλου, Μανόλη Ξεξάκη, Γιώργου Αναστασιάδη & Κώστα Μπλιάτκα
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ
Αφιέρωμα: O Mίκης της Θεσσαλονίκης
10 Ο Μίκης Θεοδωράκης και η Θεσσαλονίκη
του Μάκη Τρικούκη
14 Μία διαχρονική σχέση
του Γιώργου Αναστασιάδη
20 Διονύσης Σαββόπουλος: «Καλώς ήρθες στη ζωή μας, ακριβέ μας δάσκαλε»
Επιμέλεια: Κώστας Μπλιάτκας
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
24 Πάρε το Λεοφωρείο «10»-Στάση Ιπποκράτειο
του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
28 Η αγαπημένη μου εποχή στη Νέα Παραλία
των Πρόδρομου Νικηφορίδη & Bernard Cuomo
34 Aυτή η πόλη δε θα αλλάξει ποτέ(;)
του Γιώργου Τούλα
38 Μία βόλτα στη παράξενη Θεσσαλονίκη του ‘70
Κείμενο: Γιώργος Μουμουζιάς
Φωτογραφίες: Στέργιος Τσιούμας
ΙΣΤΟΡΙΑ
46 Ο σκηνοθέτης Ηλίας Παρασκευάς στη Θεσσαλονίκη
του Ευάγγελου Χεκίμογλου
54 Η Ελλάδα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, Β’ μέρος
του Γιάννη Καρατζόγλου
62 Η κατάρριψη του Ζέπελιν (Μάϊος 1916)
του Γιάννη Μέγα
NEA ΕΚΦΡΑΣΗ
66 Τόποι Αισθήσεων: Νέες τάσεις στην Αρχιτεκτονική
Συνέντευξη της Φωτεινής Λιάκου & της Ελευθερίας Φατσέα στην Αλεξία Τζιώνα
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
70 Tα Χριστούγεννα ως shopping
του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
72 Περί δημοσίου χώρου και τέχνης
της Δωροθέας Κοντελετζίδου
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
76 Cine Metro: Το πρώτο μετρό στη Θεσσαλονίκη είναι κινηματογραφικό
της Λίνας Μυλωνάκη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
82 Ταξιδεύοντας στην Ανατολική Μεσόγειο
Κείμενα: Aγαθονίκη Τσιλιπάκου & Θεόδωρος Κορρές
Επιμέλεια: Σοφία Καρακώστα
90 Αόρατη Πόλη
της Εύης Γιαννακού
ΜΟΥΣΙΚΗ
96 Σώτος Βασιλειάδης
του Θωμά Ταμβάκου
Μαρίνος Τσαγκαράκης
ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΡΤΑΡΙ
102 Προς Επταπύργιον
του Ντίνου Παπασπύρου
104 Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου
του Γιώργου Κορδομενίδη
ΒΙΒΛΙΑ
106 Η ευσταθής ισορροπία της διττότητας
του Άρι Γεωργίου
108 Επιλογές
του Γιώργου Αναστασιάδη