Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
89
Ημερομηνία έκδοσης:
Δεκέμβριος 2024
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 127
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 89
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο: Γιάννης Σιμητόπουλος
EDITORIAL
του ΚΩΣΤΑ ΜΠΛΙΑΤΚΑ
Δηλαδή η Θεσσαλονίκη θα μας κάνει την έξυπνη;
Φίλος εξ Αθηνών, κάνοντας τον γνωστό συνδυασμό δουλειές και ψυχαγωγία, ήρθε για να μπει στο Μετρό και έτοιμος για συζήτηση με αφορμή το νέο talk of the town:
«Η Θεσσαλονίκη τακτοποιεί σιγά σιγά τα του οίκου της. Εγώ αυτό βλέπω».
Δεν είναι άστοχος στις παρατηρήσεις του. Η Αθήνα άλλωστε σου χαρίζει την απόσταση για να βλέπεις τα πράγματα.
Σου λέει, αφού μπήκε σε ευταξία η Νέα Παραλία, με τους κήπους και τη σύγχρονη γλυπτική στους χώρους της, με τους πεζοπόρους, τους ποδηλάτες, τους φιλόζωους και τους καλλιτέχνες του δρόμου να δίνουν έναν αέρα Άμστερνταμ, ενώ και το λιμάνι ζωντάνεψε και η παλιά παραλία διατηρεί την παλιά επιβλητική «ζωγραφιά» της, ώρα να πάτε παραπάνω. Πόσο παραπάνω;
Το τμήμα της Εγνατίας στη διαδρομή του Μετρό θυμίζει στους παλιότερους τι ήταν για την πόλη αυτός ο ιστορικός δρόμος που γνέφει να τον ανακαλύψεις εκ νέου μετά τον θλιβερό του λήθαργο κατά τις δεκαετίες της στασιμότητας των έργων.
Κακά τα ψέματα, ως διαβάτες ή οδηγοί μόνο αποσπασματική εικόνα έχουμε για τα θαύματα της διαχρονικής Εγνατίας, τα βυζαντινά μνημεία, τα οθωμανικά κτίρια, τις στοές, τις συναγωγές κ.ά.
Στην Πλατεία Δημοκρατίας βρίσκεις ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία της πόλης, τον ναό των Αγίων Αποστόλων, και στη Βενιζέλου βλέπεις μέρος των ύψιστου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος θησαυρών που κέντρισαν το διεθνές ενδιαφέρον. Δίπλα ακριβώς είναι το Χαμζά Μπεή Τζαμί, το οθωμανικό μπεζεστένι και μερικές δεκάδες μέτρα πιο πέρα η Ρωμαϊκή Αγορά.
Διαμάντια της Unesco υπάρχουν στην Αγίας Σοφίας, ενώ στο Σιντριβάνι ζωντανεύει ο μύθος με τα παλιά σερμπέτια. Βόλτα στους αιώνες.
Το όριο της θάλασσας είναι αυτό που σώζει κατά κάποιον τρόπο την πόλη. Δείχνει κατεύθυνση και αποτρέπει την άναρχη «ανάπτυξη»-διόγκωση.
Της Θεσσαλονίκης της πρέπει μεν το καράβι κατά τον ποιητή, αλλά εδώ και χρόνια της πάει και το «αφήγημα». Της «Μητρόπολης των Βαλκανίων», της «γαστρονομικής πρωτεύουσας», της «ερωτικής πόλης», της δημογεροντίας των «μπαγιάτηδων».
Αφηγήματα με εντυπωσιακό τίτλο το καθένα, που, όμως, πέρα από τα στερεότυπα που πυροδοτούν, περικλείουν και αλήθεια. Ψήνεται το επόμενο: Η έξυπνη πόλη.
Τι είναι αυτή;
Έχοντας μια υποδομή που χρησιμοποιεί ψηφιακές τεχνολογίες στην καρδιά της, συνδυάζει τη βελτίωση των περιβαλλοντικών κριτηρίων και της αειφορίας με την ποιότητα ζωής και τον πολιτισμό στην καθημερινότητα των κατοίκων.
Δηλαδή η Θεσσαλονίκη στο εξής θα μας κάνει την έξυπνη;
Αυτό θα ρωτούσε ο θυμόσοφος αθηναίος φίλος…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενική Διευθύντρια
Βίκη Παπαδημητρίου
Διευθυντής Σύνταξης
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Συντακτική Επιτροπή
Άρις Γεωργίου, Μαίρη Καιρίδη, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λέων Α. Ναρ, Μανόλης Ξεξάκης, Τάσος Παπαδόπουλος, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Στελλίνα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες Τεύχους
Χάρις Αρώνη, Χιονία Βλάχου, Άρις Γεωργίου, Γιάννης Γκροσδάνης, Φίλιππος Γράψας, Γιώργος Κορδομενίδης, Έλσα Κορνέτη, Λίζα Μαμακούκα, Δήμητρα Μήττα, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Μπλιάτκας , Αλεξάνδρα Μυλωνά, Λίνα Μυλωνάκη, Μανόλης Ξεξάκης, Τάσος Παπαδοπουλος, Μιχάλης Παππούς, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Αριάδνη Παπαφωτίου, Ευδοξία Ράδη, Σάκης Σερέφας, Γιάννης Σιμητόπουλος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Μικέλε Τροϊάνι, Στελλίνα Τρωιάνου
Έρευνα-Επιμέλεια Ύλης: Χριστίνα Χαλεπλίδου, Χιονία Βλάχου
Σχεδιασμός: Άρις Γεωργίου, Ελένη Τσιτσιμπίκου
GRAPHIC PRE PRESS / Σελιδοποίηση: Βαλεριάνο Τροϊάνι
Γραμματεία/ Συνδρομές: Ανθή Καλταπανίδου
Διορθώσεις / Eπιμέλεια Kειμένων: Κατερίνα Δημοπούλου
Εκτύπωση: Σκορδόπουλος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
7 Δηλαδή η Θεσσαλονίκη θα μας κάνει την έξυπνη;
Κώστας Μπλιάτκας
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
8 Η εποχή των πουλιών
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
9 Βουβή βία
Σταύρος Ανδρεάδης
10 Βασιλέως Ηρακλείου, παραμονή Χριστουγέννων, ώρα 21 και 51
Άρις Γεωργίου
11 Το λίκνισμα
Κώστας Μπλιάτκας
12 Στην οδό Αντιγονιδών
Στέργιος Τσιούμας
13 Αριστοτέλους 6. Ιανουάριος 1974
Άρις Γεωργίου
14 Θυμάμαι δεν θυμάμαι
Σάκης Σερέφας
15 Τρεις θρύλοι
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
16 Μυστικά Λιμένος
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΑΦΙΕΡΩΜΑ – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1974-2024
24 Η κατασκευή της (μετά)πολης της Μεταπολίτευσης
Νίκος Καλογήρου
ΙΣΤΟΡΙΑ
36 Τρεις τάφοι από την Ευαγγελίστρια αφηγούνται
Τάσος Παπαδόπουλος
ΝΕΑ ΕΚΦΡΑΣΗ
44 Κάτω από το ραντάρ: Η έκθεση της Ράνιας Εμμανουηλίδου στο MOMus
Θούλη Μισιρλόγλου
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
48 Γιατί έρχεται ένας πιο “πράσινος” κινηματογράφος
Λίνα Μυλωνάκη
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
54 Χρήστος Μαρκογιαννάκης: Στη Θεσσαλονίκη ταιριάζει ένα νουάρ μυθιστόρημα
Συζήτηση με την Στελλίνα Τρωιάνου
ΠΑΙΔΕΙΑ
58 Μια συναρπαστική πορεία επιστημονικής και κοινωνικής προσφοράς
Κώστας Μπλιάτκας
60 Σύντομη περιοδολόγηση της Φυσικομαθηματικής Σχολής
Παντελής Σαββίδης
64 Για τη Θεσσαλονίκη και την Πλατεία Χημείου
Θάνος Καψάλης
ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ
66 Μυστικό πέρασμα
Ηρακλής Παπαϊωάννου
Ευδοξία Ράδη
ΦΑΕΙΝΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ
72 Ναταλία Θωμαϊδη: Οριζοντίως και καθέτως
Δήμητρα Μήττα
ΘΕΜΑ
78 Υπάρχουν αισθησιακά φωνήεντα;
– Τ’ αγ’δας;
– Τ’ αγ’ δω.
Μανόλης Ξενάκης
ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ
82 Στην γειτονιά μου
Φίλιππος Γράψας
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
84 Στην εκκλησία της Ανάληψης, τα κυπαρίσσια είδαν
Σάκης Σερέφας
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ
92 Αλέξανδρος Πέννας: Ένας πρωτοπόρος φωτογράφος στας Σέρρας του Μεσοπολέμου
Βασίλης Τζανακάρης
ΤΕΚΜΗΡΙΑ
98 Οι Ολυμπιακοί Αγώνες 1896-1936. Η ματιά και τα τεκμήρια του Θεσσαλονικέα εραστή του αθλητισμού Νικολάου Χριστοδούλου
Γεώργιος Κωνσταντινίδης
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
104 Περπατώ εις το Campus…
Τάσος Παπαδόπουλος
ΑΡΧΕΙΟ
110 Από την Πόλη έρχομαι… Η αναπάντεχη διαδρομή ενός φωτογραφικού αρχείου
Άρις Γεωργίου
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
118 Η τελευταία παρούσα στιγμή της χρονιάς
Έλσα Κορνέτη
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
120 ΧΑΝΘ είμαστε όλοι: Εκατό χρόνια ζωής και δράσης, 1921-2021
Λέων Α. Ναρ
122 Άγιοι Απόστολοι, η αδελφή εκκλησία της Μονής της Χώρας
Χρίστος Ζαφείρης
FRAGMENTA
124 Του Δ. Ν. Μαρωνίτη
Ποίηση και Ιστορία Μ. Αναγνωστάκης: “Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.” [αποσπάσματα]
Γιώργος Κορδομενίδης
PROMO VIDEO
I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.