ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Στη σπάνια αυτή φωτογραφία εικονίζονται σενεγαλέζοι τυφεκιοφόροι του Γαλλικού Αποικιακού Στρατού, όταν η Θεσσαλονίκη είχε γίνει θέατρο μαχών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε στιγμή σχόλης να παίζουν χαρτιά καθισμένοι στη γη. Ή μάλλον, να τα ανοίγουν στον θεατή. Έτσι κι αλλιώς τα χαρτιά τους είναι φανερά. Δεν αρκεί να έχει η χώρα αποικιοκρατικό καθεστώς. Πρέπει ακόμη να πολεμά κανείς γι’ αυτό, κάπου αόριστα μακριά. Σε ποιον εικονιζόμενο άραγε χαμογέλασε η τύχη; Και ποιος έμελλε να θυσιαστεί στο μεγάλο Μέτωπο, να θαφτεί στον γαλλικό τομέα των Συμμαχικών Κοιμητηρίων της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου κάποια μνήματα με διακριτικό S δηλώνουν χαμηλόφωνα τόπο καταγωγής τη Σενεγάλη; Ο δισέγγονος ενός τέτοιου θύματος, ίσως, διασχίζοντας έναν αιώνα μετά το Αιγαίο σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, πέρασε εν αγνοία του κοντά από τον τάφο του προπάππου. Η Ιστορία ξέρει επιδέξια να φωτίζει, αλλά και να σκεπάζει με σκόνη. Ιδίως τους ταπεινούς που τη γράφουν, ακόμη και ακούσια, με τη ζωή τους. Η φωτογραφία συνιστά αιχμηρή υπόμνηση του ίχνους τών ενίοτε προκλητικά νεαρών τυφεκιοφόρων σε μια πόλη πλανεύτρα, χωνευτήρι πολιτισμών και σταυροδρόμι στρατών. Η σοβαρότητα στο βλέμμα ίσως καθρεφτίζει συνείδηση της κιμαδομηχανής που ήταν το μέτωπο, προσβλέποντας στη χάρτινη αθανασία της φωτογραφίας ως έσχατη καταφυγή.