Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
86
Ημερομηνία έκδοσης:
Δεκέμβριος 2023
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 127
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 86
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο:
Μαργαρίτα Λυπιρίδου, Intimacy, 2023
[από την σειρά Les flâleurs quotidiens], μικτή τεχνική.
Συμμετοχή στην επετειακή έκθεση 40 χρόνων του ΣΚΕΤΒΕ.
EDITORIAL
του ΚΩΣΤΑ ΜΠΛΙΑΤΚΑ
Ας προσέλθουμε ως φιλόσοφοι
Πριν γράψω αυτό το κείμενο σε τεχνολογία του προηγούμενου αιώνα, όπως το λάπτοπ, είχα μια «αυτοκτονική» συζήτηση με έναν φίλο πανεπιστημιακό που είναι πια στα δεύτερα -ήντα. Αναρωτιόταν τι θα μείνει από το παλιό πανεπιστήμιο του campus, σαν αυτό του ΑΠΘ, και από την κοινότητα των φοιτητών και των καθηγητών-στοχαστών. Των αμφιθεάτρων, της διακίνησης ιδεών, των κυλικείων και των ατελείωτων αναζητήσεων. Πώς θα χωρέσουν στον ψηφιακό κόσμο, μονολογούσε, τα ιστορικά μέρη, οι γωνιές μας και ο πολιτισμός της παλιάς καθημερινότητας;
«Σε πειράζει», μου λέει, «που η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα πάντα και εμείς σε λίγα χρόνια δεν θα είμαστε πια εδώ για να δούμε τα νέα πράγματα και θαύματα;»
Σκέφτομαι πως πιο πολύ και από τα συνέδρια που επικυρώνουν την πεποίθηση πως το άγνωστο μέλλον είναι ήδη πια εδώ, θα είχε ενδιαφέρον να μπορούσαν ένας εικοσάρης και ένας πενηντάρης να ανοίξουν ο ένας την καρδιά του στον άλλο. Δεν είναι εύκολο.
Άλλαξαν, τελικά, όλα εδώ κάτω με ορμή. Οι νέοι επιστήμονες, χωρίς να κοιτάζουν τη μελαγχολία των παλιότερων, ασχολούνται με τα φωτορεαλιστικά άβαταρ και την απομακρυσμένη επικοινωνία.
Διδάσκουν τη μηχανή να μαθαίνει και ύστερα να προβλέπει, να αποφασίζει και να δημιουργεί.
Τι «κατανοεί», όμως, η μηχανή; Τι μας ετοιμάζει;
Αυτό ακριβώς είναι που δεν θα μάθουμε ποτέ εμείς οι μεγάλοι. Το καινούργιο χάσμα γενεών είναι εδώ, είναι πολύ μεγάλο και είναι απρόβλεπτο στις διαστάσεις του.
«Ποιοι θα αντέξουν», ρωτούσε και έδινε ο ίδιος την απάντηση: «Μάλλον οι φιλόσοφοι. Αυτοί, μάλιστα. Και αντί να παίζουμε σ’ αυτόν τον θίασο μόνο ως φαντάσματα, ας προσέλθουμε ως φιλόσοφοι, ας χαρούμε για τις επόμενες γενιές, και για μας… όσο πάει».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενική Διευθύντρια
Βίκη Παπαδημητρίου
Διευθυντής Σύνταξης
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Συντακτική Επιτροπή
Άρις Γεωργίου, Μαίρη Καιρίδη, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λέων Α. Ναρ, Τάσος Παπαδόπουλος, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Στελλίνα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες Τεύχους
Χάρις Αρώνη, Άρις Γεωργίου, Ναυσικά Γκράτζιου, Γιάννης Γκροσδάνης, Φίλιππος Γράψας, Χρίστος Ζαφείρης, Μαρία Ιωαννίδου, Γιάννης Κεσσόπουλος, Γιώργος Κορδομενίδης, Έλσα Κορνέτη, Γιώργος Λυσαρίδης, Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, Δήμητρα Μήττα, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Μπλιάτκας, Αλεξάνδρα Μυλωνά, Λίνα Μυλωνάκη, Μανόλης Ξεξάκης, Τάσος Παπαδόπουλος, Μιχάλης Παππούς, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Ευδοξία Ράδη, Σάκης Σερέφας, Γιάννης Σιμητόπουλος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Νώντας Στυλιανίδης, Παντελής Τζερτζεβέλης, Μικέλε Τροϊάνι, Χριστίνα Χαλεπλίδου, Κώστας Χατζηαντωνίου, Ευάγγελος Χεκίμογλου, BLD
Έρευνα-Επιμέλεια Ύλης: Χριστίνα Χαλεπλίδου, Χιονία Βλάχου
Σχεδιασμός: Άρις Γεωργίου, Ελένη Τσιτσιμπίκου
GRAPHIC PRE PRESS / Σελιδοποίηση: Βαλεριάνο Τροϊάνι
Γραμματεία/ Συνδρομές: Ανθή Καλταπανίδου
Διορθώσεις / Eπιμέλεια Kειμένων: Κατερίνα Δημοπούλου
Εκτύπωση: Σκορδόπουλος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
7 Ας προσέλθουμε ως φιλόσοφοι
Κώστας Μπλιάτκας
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
8 Πώς είπατε ότι λέγεται;
Ευάγγελος Χεκίμογλου
9 Το άλογο που έγινε Yamaha
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
10 Ο Σάκης και ο Φλώρος στον «Δον Κιχώτη» τότε σαν τώρα
Κώστας Μπλιάτκας
11 Δον Κιχώτης, 20 Ιανουαρίου1980
Άρις Γεωργίου
12 Ωδή
Αλεξάνδρα Μυλωνά
13 Πλάγιος ήχος
Φίλιππος Γράψας
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟ
14 Ο Διονύσης Σαββόπουλος στην εφηβεία των ογδόντα
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
20 Ποιητική και βιωματική τοπιογραφία Θεσσαλονίκης του Διονύση Σαββόπουλου
Χρίστος Ζαφείρης
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΟΤΑΝ ΗΜΟΥΝ ΠΡΩΤΟΕΤΗΣ
28 Η αξέχαστη μετάβαση
Επιμέλεια Ναυσικά Γκράτζιου
ΙΣΤΟΡΙΑ
40 Η Νέα Μονή Θεσσαλονίκης. Ένα παλαιό παιχνίδι με καινούργιες σκιές
(Μέρος Γ΄) Ευάγγελος Χεκίμογλου
46 Ο Πύργος του Μανουήλ Παλαιολόγου στη Θεσσαλονίκη
Τάσος Παπαδόπουλος
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ
54 Ηλίας Πετρόπουλος: 20 χρόνια από τον θάνατό του
Μανόλης Ξεξάκης
ΝΕΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ
60 Η ξεχωριστή Λωξάνδρα Λούκας κάνει τα όνειρα… Εν δυνάμει πραγματικότητα
Χριστίνα Χαλεπλίδου
ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ
66 Η ποιητική του διαταραχόφυλλου
Ηρακλής Παπαϊωάννου
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
72 Αλίμονο, άμοιρε Γιόρικ! Η φιλοσοφία του θανάτου (και της ζωής) στο Mουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Θούλη Μισιρλόγλου
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
76 Ένα εικαστικό ταξίδι στη Θεσσαλονίκη
Μαρία Ιωαννίδου
ΞΕΧΑΣΜΕΝΕΣ ΓΩΝΙΕΣ
84 Βασίλειος Μπαλής, Yποκάμισα «Sir»
Άρις Γεωργίου
ΦΑΕΙΝΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ
90 Ο πολυσχιδής εικαστικός Θάνος Καρώνης
Δήμητρα Μήττα
ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
94 Καφεστιατόριον «Ο Ποσειδών»
Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη
ΤΟΠΟΣΗΜΑ
98 Η Πλατεία που ήταν «θέατρο επιχειρήσεων» για τα παιδιά της γειτονιάς
Γιώργος Λυσαρίδης
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
104 Ο Τάκης Κανελλόπουλος. Ένας Θεσσαλονικιός ποιητής εικόνων στο σήμερα
Γιάννης Γκροσδάνης
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
110 Ημέρες εξωστρέφειας. Δράσεις αφιερωμένες στους δημιουργούς του αύριο στην Αγορά του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου
Λίνα Μυλωνάκη
IN MEMORIAM
114 Η Μαίρη Χρονοπούλου στο ΚΘΒΕ
Γιάννης Κεσσόπουλος
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
118 Στη βίλα Αλλατίνι, το πεύκο είδε
Σάκης Σερέφας
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
122 Η παραμονή της παράξενης Παραμονής Χριστουγέννων
Έλσα Κορνέτη
FRAGMENTA
124 Πρωτοχρονιά
Νίκος Δαββέτας