Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
74
Ημερομηνία έκδοσης:
Δεκέμβριος 2020
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 128
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 74
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο: Γιάννης Στυλιανού
Σχολική εκδρομή, Σαλαμίνα, 1966-69
Αρχείο Γιάννη Στυλιανού/ συλλογή MOMus – Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
EDITORIAL
του Σταύρου Ανδρεάδη
Πανδημία
Μέσα στην υπεροψία μιας ψευδεπίγραφης βεβαιότητας βαδίζαμε αμέριμνοι, θεωρώντας δικαιωματικό και αυτονόητο το ιερό δώρο της ζωής. Τις κοινωνίες μας τις απασχολούσαν θέματα που σε μέγιστο βαθμό αντιμετωπίζονται με τη λογική και την επίμονη προσπάθεια. Και ξαφνικά, απροειδοποίητα και με μια απίστευτη ταχύτητα ήρθε αυτός ο μικροσκοπικός αόρατος ιός, μια ελάχιστη ημι-ύπαρξη, να ανατινάξει σε κάθε γωνιά της γης κάθε σιγουριά, καθιερωμένη ισχύ, κάθε υποτιθέμενο μεγαλείο και κάθε είδους αλαζονεία του ανθρώπινου είδους. Οικονομίες, νομοθεσίες, φιλοδοξίες και ιεραρχίες, αξιολογήσεις και επιρροές κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Ο άμεσος κίνδυνος του θανάτου απλώθηκε παντού. Η Φύση έδειξε για άλλη μια φορά τον πανίσχυρο, απρόβλεπτο και ανελέητο εαυτό της.
Τώρα κυριαρχεί το δέος. Η αίσθηση ότι κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, οπουδήποτε, μπορεί ως ξενιστής να φιλοξενήσει μέσα στα κύτταρά της τον δολοφόνο της. Δεν χωρούν εδώ ούτε δογματισμοί, ούτε επιπολαιότητες. Κατανοούμε όλοι πόσο τυφλά προχωρούμε, το μέγεθος που έχουν οι αυταπάτες μας, προσπαθούμε να σταθούμε μπροστά σε μια ασύλληπτη λογική που μας ξεπερνάει, το ότι η γέννηση, η φθορά και το τέλος είναι για τη Φύση μια αδιάφορη ρουτίνα εναλλαγής, πέρα από το Πρόσωπο, τη μοναδικότητα του κάθε ενός μας, τις όποιες αξίες έχουμε επινοήσει για να ζήσουμε πολιτισμένα, να δημιουργήσουμε, να υπάρξουμε.
Μέσα σε αυτή την τρικυμία η ανθρωπότητα συσπειρώνεται, συνειδητοποιώντας τις αδυναμίες της. Προβλήματα, εντάσεις ή έχθρες που φαίνονται αξεπέραστες ξεχάστηκαν εντελώς. Απέναντι στον υπαρξιακό κίνδυνο ο καθένας μας πλησιάζει τον άλλο, θέλει να πάρει, αλλά και να δώσει στήριγμα.
Η πανδημία κάποτε θα ξεπεραστεί. Η ζωή, όμως, μετά από αυτήν θα είναι πολύ διαφορετική.
Τουλάχιστον για ένα μεγάλο διάστημα…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενική Διευθύντρια
Βίκη Παπαδημητρίου
Διευθυντής Σύνταξης
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Συντακτική Επιτροπή
Άρις Γεωργίου, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λέων Α. Ναρ, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ελευθερία Στόικου, Στελλίνα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες Τεύχους
Σταύρος Αλιφραγκής, Γιάννης Βανίδης, Χιονία Βλάχου, Άρις Γεωργίου, Μπάμπης Γιαννακίδης, Γιάννης Γκροσδάνης, Γιάννης Επαμεινώνδας, Χρίστος Ζαφείρης, Μαίρη Καιρίδη, Νίκος Καλογήρου, Γιώργος Κορδομενίδης, Κώστας Μπλιάτκας, Θούλη Μισιρλόγλου, Σοφία Νικολαΐδου, Μανόλης Ξεξάκης, Γιώργος Παπαδόπουλος, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Ντίνος Παπασπύρου, Αντώνης Ραπάνης, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Σοφία Τολίκα, Βαλεριάνο Τροϊάνι, Μικέλε Τροϊάνι, Στελλίνα Τρωιάννου, Στέργιος Τσιούμας, Χριστίνα Χαλεπλίδου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
5 Πανδημία
Σταύρος Ανδρεάδης
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
6 Η σκευωρία του φωτογράφου
Ευάγγελος Χεκίμογλου
7 Για αλώνια και σαλόνια
Μπάμπης Γιαννακίδης
8 Από εωσφόρου έως δείλης
Γιώργος Παπαδόπουλος
9 Δε θέλει πολύ, ένα δευτερόλεπτο
Σοφία Νικολαΐδου
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
10 Τίποτα δεν χάνεται με το μοντάζ
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΦΩΤΟ / ΑΠΟΡΙΑ
12 Κήρυκας ελευθερίας
Μανόλης Ξεξάκης
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ
14 Ο πολύτροπος Φατούρος (1928-2020)
Νίκος Καλογήρου
18 Αναμονές
Σταύρος Αλιφραγκής
24 Άσκηση ακαταμάχητης γοητείας
Άρις Γεωργίου
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ:
ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΗ
26 Ο Εμπράρ, το ’30, το ’60 και το μέλλον
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
30 Όταν οι παραθαλάσσιοι «πύργοι» των Εξοχών έγιναν ενδοχώρα…
Χρίστος Ζαφείρης
38 Από την Παλιά Παραλία στη Νέα
Γιάννης Επαμεινώνδας
46 Το αμήχανο μειδίαμα και η μνημοσύνη
Ηρακλής Παπαϊωάννου
ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ ΠΟΛΗ
48. Το παιδί ανάμεσα στα αγάλματα: Ένας Άγγλος από τη Θεσσαλονίκη
Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
54 Together We Curate: ένα νέο εγχείρημα συμμετοχικής επιμέλειας
Θούλη Μισιρλόγλου
ΝΕΑ ΕΚΦΡΑΣΗ
60 Γιάννης Παλαβός – Χρήστος Σιορίκης (Νέοι λογοτέχνες)
Η ζωή μας έχει αλλάξει κάπως
Μαίρη Καιρίδη
66 Θανάσης Δάπης. Έργα που παραπέμπουν σε ζωγραφική παιδιού
Συνέντευξη στη Χιονία Βλάχου
70 Anthropause
Ηρακλής Παπαϊωάννου
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
72 Αφιέρωμα στη φωτογραφία της δεκαετίας του ’70 με το φακό του Βασίλη Μποζίκη
Κώστας Μπλιάτκας
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ
78 Τα μυστικά κεραμίδια της φωτιάς
Σάκης Σερέφας
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
84 Ισίδωρος Ζουργός: Το μεγάλο βραβείο το δίνει ο χρόνος
Συνέντευξη στη Χριστίνα Χαλεπλίδου
ΘΕΑΤΡΟ
92 Η συναρπαστική ιστορία του Φοιτητικού Ομίλου Θεάτρου Κινηματογράφου.
Τι έχει μείνει απ’ τη φωτιά;
Γιάννης Γκροσδάνης
ΜΟΥΣΙΚΑ ΤΟΠΟΣΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
98 Μάγισσα Θεσσαλονίκη
Τα τραγούδια του Γεντί Κουλέ και των εκτελεσμένων
Χρίστος Ζαφείρης
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
106 Ο πλάτανος της Αγια – Σοφιάς είδε
Σάκης Σερέφας
108 Δεν με βλέπεις που σε βλέπω
Σάκης Σερέφας
ΔΡΟΜΟΙ ΠΑΛΙΟΙ
109 «Η Παρέα του Λαδά»
Ντίνος Παπασπύρου
110 Τα Χριστούγεννα των εγκλείστων
Στελλίνα Τρωιάννου
FRAGMENTA
112 Ο γκράφικερ Γιάννης Σβορώνος
Ηλίας Πετρόπουλος
Γιώργος Κορδομενίδης
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΝΕΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
116 Το ταλαίπωρο σταυροδρόμι
Άρις Γεωργίου
Γιάννης Επαμεινώνδας
ΒΙΒΛΙΟ
120 Από τη Λαρίγκοβα στο Χάιντ Παρκ
Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
122 Ποιήματα ξένων για τη Θεσσαλονίκη: Aliki Barnstone
Σάκης Σερέφας
124 Μαρία Καρδάτου
Γιάννης Βανίδης
Γιώργος Κορδομενίδης