Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
67
Ημερομηνία έκδοσης:
Μάρτιος 2019
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 120
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 67
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο: Νίκος Κεσσανλής “Η καρδιά” 1987. Λάδι σε πανί, 180×150 εκ.

EDITORIAL
του Ευάγγελου Χεκίμογλου
Τόπος χωρίς θόρυβο
Η γραφή, η τέχνη, τα μουσεία, η μνήμη, η απεικόνιση· όλα όσα συγκεντρώνονται σε ένα τεύχος όπως αυτό, από ανθρώπους που δούλεψαν χρόνια ολόκληρα για να δημιουργήσει ο καθένας τον μικρό ή μεγάλο κόσμο του· όλος αυτός ο θησαυρός, ο κόσμος δύο συνεχόμενων γενεών. Όπως θα τα χαρείτε διαβάζοντας, αναρωτηθείτε: αντέχουν έστω ένα λεπτό σύγκρουσης με τον πραγματικό κόσμο; Με τον κόσμο που μας περιβάλλει; Έναν κόσμο, που ανάμεσα στις άλλες συνομωσίες του απέναντι στη σκέψη και τη δημιουργία, έχει ως ευκολότερη την περιφρόνηση στον διπλανό; Όχι περιφρόνηση στον αλλότριο κατ’ ανάγκη. Περιφρόνηση στον απέναντι, στον όμοιο. Περιφρόνηση που εκδηλώνεται στα πιο απλά και καθημερινά. Δεν μιλάμε για ανώτερες πολιτισμικές σφαίρες, όπου επόμενο είναι να μη χωράνε όλοι. Μιλάμε για τα απλούστατα· επί παραδείγματι, η μετακίνηση και οι ποικίλες συνομωσίες της. Στέκεται ο έφηβος σαν βράχος στην πόρτα του λεωφορείου και πληκτρολογεί στο κινητό του. Τον σπρώχνουν, τον σκουντάνε, τον κλωτσάνε, διαμαρτύρονται, αυτός ακίνητος και ατάραχος. Το κινητό Του και ο κόσμος Του μπλοκάρουν είσοδο και έξοδο. Ο εαυτός του ενάντια στο Σύμπαν. Χιλιάδες σαν αυτόν κλείνουν όλες τις διόδους μέσα στο δικό τους Σύμπαν. Ακολουθεί η συνομωσία του θορύβου.
Η κυρία στον δημόσιο χώρο που εξιστορεί στη διαπασών, τηλεφωνικώς και ακατάπαυστα, επί τριάντα λεπτά, τις περιπέτειες που είχε στη λαϊκή. Κι ακολουθεί η δεσποινίς που αφηγείται στη φίλη της τις περιπτύξεις που επιχείρησε – χωρίς να είναι αφήγηση ούτε τέχνη. Όσο για τη συνομωσία του θράσους, όλοι έχουμε μπει σε αγοραίο όχημα. Σας έτυχε να διαμαρτυρηθεί ο άρχων του τετρατρόχου διότι ήταν μικρή η διαδρομή; Να βρωμάει το βασίλειό του και αυτός να μην ανοίγει τα παράθυρα; Κι αν αποφασίσετε να παραιτηθείτε από την αυτοκίνηση και να περπατήσετε, εκεί σας περιμένει ο δικτάτωρ των δρόμων, με τα τέσσερα ηχεία και τη μουσική στη διαπασών· να περνάει από Τσιμισκή και να τρέμουν τα τζάμια στην παραλία. Και όλοι πλέον γνωρίζουμε ότι η πιο σίγουρη εμπορική επένδυση τείνει να γίνει η τέρμα τα μπάσα. Διασχίζεις τον πεζόδρομο Αγίας Σοφίας και ανεβοκατεβαίνει το ντουπ-ντουπ στο στομάχι, από τον συναγωνισμό των ηχητικών επενδύσεων.
Αυτά υπάρχουν. Μα υπάρχουν και τα άλλα. Όσα δημιουργούμε. Όσα συγκεντρώθηκαν σε αυτό το περιοδικό είκοσι χρόνια τώρα. Ένας τόπος είναι και τούτο μέσα στην πόλη, προσβάσιμος αλλά άθικτος από τον θόρυβο. Ίσως ο πιο αθόρυβος τόπος. Ένας τόπος να ακουμπούμε το μέτωπό μας τις στιγμές – γιατί δικαιούμαστε και τέτοιες στιγμές – που είμαστε απελπισμένοι.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενικός Διευθυντής
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Εκδοτική Επιτροπή
Γιώργος Αναστασιάδης, Άρις Γεωργίου, Σοφία Καρακώστα, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ελευθερία Στόικου, Στέλλινα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες τεύχους
Χάρις Αρώνη, Γιάννης Βανίδης, Άρις Γεωργίου, Χιονία Βλάχου,Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά, Γιάννης Γκροσδάνης, Γιώργος Θωμαρέης , Δημήτρης Καλοκύρης, Δήμητρα Καμαράκη, Σοφία Καρακώστα, Γιώργος Κορδομενίδης, Βενετία Κουτσού, Λίζα Μαμακούκα, Θάλεια Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου, Θούλη Μισιρλόγλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λίνα Μυλωνάκη, Λέων Α. Ναρ, Μανόλης Ξεξάκης, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Ντίνος Παπασπύρου, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Κωσταντίνος Σφήκας, Μικέλε Τροϊάνι, Στελλίνα Τρωιάνου, Ορχάν Τσολάκ, Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
5 Τόπος χωρίς θόρυβο
Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
6 Τι είναι λογοτεχνία και γιατί γράφουμε
Μανόλης Ξεξάκης
7 Mal di Luna
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΜΟΥΣΕΙΟ
Εδώ είμαι εγώ και η Μόνα Λίζα
Θούλη Μυσιρλόγλου
ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ
10 Η απουσία του «πουλιού»
Άρις Γεωργίου
ΙΣΤΟΡΙΑ
12 Θεσσαλονίκη, η Φωλιά των Κατασκόπων
Σάκης Σερέφας
22 Από το Προδρόμ στη Στασιόν Τσίκα: Απαγωγές ωραίων γυναικών
Ευάγγελος Χεκίμογλου
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
28 Η πλατεία Ελευθερίας και το «πνεύμα του τόπου»
Θάλεια Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου
30 Πλατεία Ελευθερίας-Ιχνηλατώντας μια αδιάκοπη και πολυτάραχη ζωή
Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά
ΝΕΑ ΕΚΦΡΑΣΗ
32 Τανζιμάτ Project: Μουσικές του παρελθόντος σε χρόνο μέλλοντα
Συνέντευξη στη Σοφία Καρακώστα
36 Γιώργος Κωνσταντίνου: Αναζητώντας το παράξενο εδώ, κάτω από τη μύτη του μολυβιού
Συνέντευξη στη Σοφία Καρακώστα
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
42 Είναι η Μόδα Τέχνη;
Βενετία Κουτσού
Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΙΝΕΛΙΑ
46 Ανεμοστρόβιλος
Χάρις Αρώνη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
48 Σταυρούπολη: Ένας περίπατος στην πόλη
Ηρακλής Παπαϊωάννου
52 Μορφές ενός αόρατου καθρέπτη
Δημήτρης Καλοκύρης
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
54 Η Κατηφόρα «Ψόφιο άλογο»
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
56 Αξίζει η Θεσσαλονίκη, ό, τι κι αν πεις, Από τον Βέντερς, τον Μάλκοβιτς και τον Νταφόε στον Αλεξάντερ Πέιν. Πώς άνθρωποι υπέροχοι του διεθνούς σινεμά γνώρισαν την πόλη των 23 αιώνων.
Κωνσταντίνος Σφήκας
60 Οι καρδιόσχημοι φεγγίτες του Αγίου Μηνά
Θάλεια Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου
66 Περί δρόμων και τάφων αφάς…
Μανόλης Ξεξάκης
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
70 Το Συλλέγειν ως μανία, πάθος και έρευνα
Γιώργος Θωμαρέης
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
78 Αυτά που θυμάται ο «κύριος Εντευκτήριο»
Γιώργος Κορδομενίδης
86 Ποδόσφαιρο και λογοτεχνία
Λέων Α. Ναρ
ΒΙΒΛΙΟ
90 Η αρχιτεκτονική του εαυτού- Άρις Γεωργίου
Θούλη Μυσιρλόγλου
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
92 Η σφαγή των προξένων της Θεσσαλονίκης τον Μάϊο του 1876
Γιάννης Μέγας
Συνέντευξη στον Κώστα Δ. Μπλιάτκα
96 Η Ανθρωπιά είναι το όριο του πειραματισμού στην τέχνη
Αλεξάνδρα Μυλωνά
Συνέντευξη στην Χιονία Βλάχου
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
100 Η νέα κινηματογραφική ματιά
Γιάννης Γκροσδάνης
ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ
104 Ένα ντοκιμαντέρ για το «ΜΑΤΑΡΟΑ»
Ο Ανδρέας Σιαδήμας μιλάει στη Λίνα Μυλωνάκη
ΓΩΝΙΕΣ
108 Ένα άδοξο τέλος- Το παλιό πλυντήριο στην οδό Λαχανά 13
Ντίνος Παπασπύρου
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
110 Μέρες ταχυδρομείου
Στελλίνα Τρωιάνου
112 Άνοιξη: Ο ναυαγός
Λίζα Μαμακούκα
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
114 ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Don Shcofield: TANKERS
Μετάφραση: Σάκης Σερέφας, Εικονογράφηση: Δήμητρα Καμαράκη
116 Τάκης Γραμμένος
Γιώργος Κορδομενίδης
Φωτογραφία: Γιάννης Βανίδης