Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
ΤΕΥΧΟΣ
63
Ημερομηνία έκδοσης:
Μάρτιος 2018
Γλώσσα: Ελληνικά
Σελίδες: 112
Σχήμα/Διαστάσεις: 21×48
Τεύχος: 63
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 8.00
Εξώφυλλο: Ενάγηση στην Ομίχλη
Φωτογραφία: Γιάννης Δ. Βανίδης, 2018
EDITORIAL
του Κώστα Δ. Μπλιάτκα
Θέμα πολιτισμού, εν τέλει
Το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης είναι το στοιχείο που ενώνει την πόλη με τη θάλασσα, την Ανατολή με τη Δύση, υπό τη γεωγραφική ή και την ποιητική θέαση.
Πέρασαν πολλά για να το καταλάβουμε. Χρόνια και έριδες. Ευτυχώς να λέμε, που μεσολάβησε το έργο της ανάπλασης – αποκατάστασης της Νέας Παραλίας, το οποίο βοήθησε όλους εμάς τους κατοίκους της να αντιληφθούμε ότι η πόλη οφείλει να αγκαλιάζει ειρηνικά τον Θερμαϊκό, όταν το βλέμμα χαϊδεύει τον Όλυμπο απέναντι, και να τον δει από τη μεριά της θάλασσας.
Αυτός είναι ο φυσικός της προσανατολισμός και ο “κατά χώρο” πρωταγωνιστής της καθημερινότητας των κατοίκων.
Τι γίνεται όμως με τον “κατά χρόνο” πρωταγωνιστή, που δεν είναι άλλος από τη μακραίωνη ιστορία της πόλης;
Δεν περισσεύει ο σεβασμός στην ιστορία, ούτε η ενημέρωση για τα μνημεία της πόλης που αποτυπώνουν την ιστορία 23 αιώνων.
Παράλογο γεγονός υπό μία έννοια, αν σκεφτεί κανείς ότι, εκτός από τα αστραφτερά σε αξία μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης που επέλεξε η UNESCO, και τους θησαυρούς που εκτίθενται στα μουσεία, είναι και τα ευρήματα που τα τελευταία χρόνια η αρχαιολογική σκαπάνη, με την ευκαιρία του μετρό Θεσσαλονίκης, έφερε στο φως. Πρόκειται για έναν απίστευτο αριθμό νέων ευρημάτων, που ξεπερνούν τις 300.000: τάφοι, χρυσά στεφάνια, σιντριβάνια, κινητά αντικείμενα, ρωμαϊκά νεκροταφεία, τοιχογραφίες. Αλλάζει άρδην η όψη και ο “προσανατολισμός” της πόλης, μόλις ολοκληρωθούν τα έργα, λένε πολλοί.
Και μολονότι είναι προφανές το όφελος που θα προέλθει από την της αλλαγή του προσανατολισμού της πόλης, όταν το μετρό δοθεί σε κυκλοφορία και αποκτηθεί επιτέλους το μέσο σταθερής τροχιάς που θα διευκολύνει την αστική κινητικότητα, μικραίνοντας τον χρόνο των μετακινήσεων και ανακουφίζοντας το κέντρο της πόλης, το όφελος επίσης σε πολιτιστικό επίπεδο δεν θα είναι ευκαταφρόνητο.
Τα ταξίδια του μετρό, εκτός από γρήγορα, θα είναι και συναρπαστικά, καθώς θα αναδεικνύουν την ιστορία της Θεσσαλονίκης μέσα στον χρόνο, σμίγοντας το παρελθόν με το παρόν πάνω σε διαδρομές πολιτισμού και ιστορίας. Η δημιουργία Μουσείου Μετρό, όπου θα φιλοξενούνται τα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και η ανάπτυξη ευρημάτων σε ελεύθερους χώρους, μαζί με υφιστάμενα μνημεία ― διαμορφώνοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, ένα ανοιχτό μουσείο― θα αποκαταστήσουν μία άλλη σχέση μεταξύ πολιτών, χρόνου και χώρου. Ζωντανότερη, διαδραστικότερη, σοφότερη.
Και τότε ίσως ο τόπος να κερδίσει κάποιον από τον σεβασμό που του αναλογεί.
Και ένα μερίδιο αγάπης μεγαλύτερο…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης
Γενικός Διευθυντής
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
Εκδοτική Επιτροπή
Γιώργος Αναστασιάδης, Σοφία Καρακώστα, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ελευθερία Στόικου, Στέλλινα Τρωιάνου, Ευάγγελος Χεκίμογλου
Συνεργάτες τεύχους
Γιώργος Αναστασιάδης, Σταύρος Ανδρεάδης, Γιάννης Βανίδης,
Ελένη Βράκα, Άρις Γεωργίου, Στέλλα Δρούγου, Δημήτρης Καλοκύρης, Δήμητρα Καμαράκη, Σοφία Καρακώστα, Γιάννης Καρατζόγλου, Κώστας Καρδερίνης, Γιώργος Κορδομενίδης, Λίζα Μαμακούκα,
Θάλεια Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου, Κώστας Δ. Μπλιάτκας, Λίνα Μυλωνάκη, Λέων Νάρ, Ελένη Παπαϊωάννου, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Γιώτα Ρουμελιώτη, Χρυσούλα Σαατσόγλου-Παλιαδέλη, Σάκης Σερέφας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Μικέλε Τροϊάνι, Στελλίνα Τρωιάνου, Στέργιος Τσιούμας, Γιάννης Χατζηγώγας, Ευάγγελος Χεκίμογλου.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
5 Θέμα πολιτισμού, εν τέλει
του Κώστα Μπλιάτκα
ΟΣΑ ΔΕΝ ΛΕΕΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
6 των Γιάννη Χατζηγώγα και Στέργιου Τσιούμα
ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ
8 Δίας versus ταυτότητες
του Άρι Γεωργίου
ΙΝ ΜΕΜΟΡΙΑΜ
10 Δύο κείμενα του Τάσου Χριστίδη
Δ.Ν.Μαρωνίτης
Μανόλης Ανδρόνικος
του Σταύρου Ανδρεάδη
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΡΤΡΕΤΑ
Αφιέρωμα Μανόλης Ανδρόνικος (1919-1992)
14 Μανόλης Ανδρόνικος. Σαράντα χρόνια μετά το μεγάρο εύρημα
του Κώστα Δ. Μπλιάτκα
16 Με τον Μανόλη Ανδρόνικο στη Βεργίνα
της Χρυσούλας Σαατσόγλου-Παλιαδέλη
20 Μανόλης Ανδρόνικος: « Με την Ιστορία δεν παίζουμε»
της Στέλλας Δρούγου
ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ ΠΟΛΗ
24 Campbell: Ένα όνομα χωρίς συνοικία
του Ευάγγελου Χεκίμογλου
ΘΕΜΑ
34 Όπου φτωχός κι η μοίρα του (πρόπλασμα ενός φιλμ)
του Σάκη Σερέφα
ΙΣΤΟΡΙΑ
40 Το αφήγημα της παλιάς παραλίας
του Γιώργου Ολ. Αναστασιάδη
44 Οι Ντασό, ο Σαρκοζί, και η κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα
του Λέωντος Ναρ
48 Ο παραθαλάσσιος ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη
της Θάλειας Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
50 Πάρε το λεωφορείο 10: Στάση Κολόμβου
του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
54 Ένα παλιοκούταλο
του Σάκη Σερέφα
56 Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης στον Γιάννη Μαρή
του Γιάννη Καρατζόγλου
ΜΝΗΜΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΟΥ
62 Θαμώνας
του Ιωάννη Δ. Βανίδη
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
64 Περί «τραμ» τα διχαστήρια
του Δημήτρη Καλοκύρη
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ
70 Ανήκειν. Βαρίδιο η εφαλτήριο;
του Άρι Γεωργίου
74 Ασανσερ για νοσταλγούς
της Στελλίνας Τρωιάνου
76 Το καφεδάκι: «Ελληνικός» σε χοντρό φλιτζάνι, στην Άνω Πόλη
της Λίζας Μαμακούκα
NEA ΕΚΦΡΑΣΗ
78 Μαρία Μπελιβάνη: «Ζωγραφίζω για να αφηγηθώ ιστορίες για μια οικογένεια»
Συνέντευξη: Σοφία Καρακώστα
82 Γιάννης Παντελίδης. Η αφύπνιση μέσα από τις εικόνες
Συνέντευξη: Γιώτα Ρουμελιώτη
88 Stand-up comedy: Μία ωμή μορφή κωμωδίας…στα όρθια
Επιμέλεια: Σοφία Καρακώστα
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
90 Νίκος Γκροσδάνης: Επίμονη θέαση. Ένας παλιός φίλος του σινεμά θυμάται 32 φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου
της Λίνας Μυλωνάκη
ΜΟΥΣΙΚΗ
98 Ο Σίμος Σαλτιέλ και η οπτικο/ποίηση τηε μουσικής
του Κώστα Γ. Καρδερίνη
ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ
103 Του Ηρακλή Παπαϊωάννου
Φωτογραφία: Ελένη Παπαϊωάννου
ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
104 Σαν δυο ακτινοβόλα χείλη
του Jeromin de Rada, μετ. Σάκη Σερέφα
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
106 Λεωνίδας Προυσαλίδης
του Γιώργου Κορδομενίδη
ΒΙΒΛΙΑ
108 Επιλογές
του Γιώργου Αναστασιάδη