Ημερομηνία έκδοσης:
Δεκέμβριος 2010

Γλώσσα: Ελληνικά
Σχήμα/Διαστάσεις: 21 x 28
Τεύχος: 34
ISSN: 1108-5452
Τιμή: € 10.00

Έργο Εξωφύλλου:
Φίλιππος Μάνος 2008

EDITORIAL
του Σταύρου Ανδρεάδη

Η δικτατορία της αυθαιρεσίας

Στην πρόσφατη εκδήλωση της Πολιτιστικής Εταιρείας σε ένα κατάμεστο, για μία ακόμη φορά, «Ολύμπιον» παρουσιάσθηκαν τα ευρήματα από την επιτόπια έρευνα 11 νέων αρχιτεκτόνων σε έξι πόλεις-λιμάνια της Ευρώπης (τη Μασσαλία, τη Νίκαια, τη Βαλένθια, τη Γένοβα, το Ρότερνταμ και τη Λεμεσό) πάνω σε θέματα που αφορούν τον πολιτισμό της κάθε μέρας και την ποιότητα ζωής στις πόλεις αυτές.

Η καθαρή και αναλυτική ματιά των νέων αυτών ανθρώπων αποτύπωσε τους τρόπους με τους οποίους κοινωνίες αντίστοιχες με τη δική μας οργανώνουν τη ζωή τους και αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που έχουν μπροστά τους.

Οι τρόποι αυτοί βέβαια δεν συμπίπτουν, ούτε τα αποτελέσματα στα οποία καταλήγουν είναι τα ίδια. Αυτό άλλωστε είναι εύλογο. Εκείνο όμως που φάνηκε, σε βαθμό μάλιστα εντυπωσιακό, να είναι κοινό σε όλους είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο: Ο κάθε πολίτης, απ’ τη στιγμή που κλείνει την πόρτα του σπιτιού του και βγαίνει έξω, έχει πλήρπ συναίσθπση ότι βρίσκεται σε έναν δημόσιο χώρο ο οποίος δεν του ανήκει, αλλά που έχει το δικαίωμα να τον χρησιμοποιεί μαζί με όλους τους άλλους για τον σκοπό για τον οποίο ο χώρος αυτός προορίζεται. Το δικαίωμά του αυτό το ασκεί συνειδητά, το εκτιμά και το προστατεύει, απαιτώντας και από τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Με τον τρόπο αυτό γνωρίζει ότι η ζωή του γίνεται καλύτερη.

Ας γυρίσουμε τώρα στη Θεσσαλονίκη.

• Μητροπόλεως, Σάββατο μεσημέρι: Κυκλοφοριακό κομφούζιο. Δέκα αυτοκίνητα παρκαρισμένα οε δεύτερη σειρά αφήνουν ανοιχτή μόνο μία λωρίδα. Μερικά έχουν αναμμένα τα φλας, ένδειξη ότι κάτι επείγον συμβαίνει. Στην πραγματικότητα, οι ιδιοκτήτες τους ψωνίζουν στα γύρω μαγαζιά, ή τα πίνουν με φίλους τους στα μπαρ, κατακεραυνώνοντας την άχρηστη πολιτική μας ηγεσία. Βγαίνοντας, κάνουν τους Βιαστικούς και σιγοτρέχουν στα αυτοκίνητά τους. Σκύβεις το κεφάλι και περιμένεις να προχωρήσει η ουρά.
• Πλατεία Αριστοτέλους, Σάββατο μεσημέρι: Περίπτερα-σούπερ μάρκετ, εφιαλτικής ασχήμιας, απλώνουν τους πάγκους και τα ψυγεία τους κλείνοντας σχεδόν εντελώς τον χώρο. Παραδίπλα, ένα δάσος από μηχανάκια και μοτοσικλέτες πάνω στα πεζοδρόμια φράζει την είσοδο στην πλατεία. Μερικά παρκάρουν πιο μέσα, δίπλα ακριβώς στα τραπεζάκια των καφέ. Οι ιδιοκτήτες τους, με ύφος σκυθρωπά αυτάρεσκης μαγκιάς, ατενίζουν την πλατεία ακουμπώντας στο καπό της μηχανής τους. Σκύβεις το κεφάλι και προσπαθείς να ελιχθείς ανάμεσα στις εξατμίσεις και τα πάκα των εφημερίδων.
• Οποιαδήποτε ώρα σε οποιοδήποτε μέρος της πόλης Χιλιάδες αφίσες, που διαφημίζουν ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, κολλημένες παντού. Σε τοίχους, σε Βιτρίνες που έμειναν για λίγες μέρες άδειες, σε στάσεις λεωφορείων και κάδους απορριμμάτων. Σκισμένα κουρέλια, που μένουν εκεί μέχρι να καλυφθούν από άλλα — ένα εκτεταμένο έκζεμα στο δέρμα της πόλης. Από ψηλά, σε στύλους και κολώνες, κρεμασμένα κορδόνια και ξύλα, υπολείμματα λάβαρων που διαφήμιζαν «πολιτιστικές εκδηλώσεις» που έγιναν πριν μήνες, πολλές υπό την αιγίδα του Δήμου ή της Νομαρχίας. Σκύβεις το κεφάλι και κάνεις πως δεν βλέπεις.
• Παλιά παραλία, πολύ αργά το βράδυ: Εκκωφαντική μουσική από μπαρ σε ισόγεια πολυκατοικιών, όπου πάνω κοιμούνται άνθρωποι. Εδώ η έννοια του δημόσιου χώρου γίνεται πια ανέκδοτο. Αν τολμήσεις να πεις ότι αυτό είναι πεζοδρόμιο και θέλεις να περάσεις, μπορεί να φας και ξύλο. Σκύβεις λοιπόν το κεφάλι και περνάς απέναντι.

Όλα αυτά (και πολλά άλλα παρόμοια, που σίγουρα έχει ο καθένας να διηγηθεί) είναι ένα κακό, ένα πολύ κακό σπυρί, που αφέθηκε για χρόνια να μεγαλώσει, να κάνει ρίζες, να δημιουργήσει οικονομικά συμφέροντα και εξαρτήσεις. Και τώρα πια το σπυρί αυτό πυορροεί και κάνει την πόλη άσχημη, εχθρική και ορισμένες φορές χυδαία.

Για να σπάσει το σπυρί δεν χρειάζονται χρήματα. Δεν χρειάζεται ούτε ένα ευρώ. Αυτό που χρειάζεται είναι σκληρή σύγκρουση και ρήξη που δεν θα μείνει στα λόγια, δε θα ξεφουσκώσει με τον χρόνο.

Αν καταφέρει να το πετύχει αυτό η νέα δημοτική μας Αρχή, αν καταφέρει δηλαδή ΝΑ ΕΠΑΝΑΦΕΡΕΙ ΜΙΑ ΥΓΙΗ ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ, θα έχει προσφέρει στην πόλη μια ανεκτίμητη υπηρεσία. Της το εύχομαι ολόψυχα.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Εκδότης
Σταύρος Ανδρεάδης

Διευθύντρια Έκδοσης
Όλγα Ταμπουρή- Μπάμπαλη

Συντακτική Επιτροπή
Γρηγόρης Αμπατζόγλου, Γιώργος Αναστασιάδης,Πελαγία Αστρεινίδου,  Άρις Γεωργίου,Αρετή Λεοπούλου, Κώστας Μπλιάτκας, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Γρηγόρης Πασχαλίδης

Συνεργάτες
Νίκος Αγραφιώτης, Γιάννης Αισώπου, Γιώργος Αναστασιάδης, Πελαγία Αστρεινίδου, Γιάννης Δ. Βανίδης, Άρις Γεωργίου, Δημήτρης Γιουζέπας, Γιάννης Γκροσδάνης, Παναγιώτης Γούλιαρης, Μίνα Ζάνα, Μαρία Καλτσά, Ευμορφία Καραμπατάκη, Μαρία Κοκκίνου, Γιώργος Κορδομενίδης, Μαργαρίτα Κουλικούρδη, Ανδρέας Κούρκουλας, Παντελής Λαζαρίδης, Δημήτρης Μαρωνίτης, Γιώργος Μπανιάς, Κώστας Μπλιάτκας, Λίνα Μυλωνάκη, Λόης Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Παπαναστάσης, Ελένη Ράσκου, Σάκης Σερέφας, Φάνης Σκούρτης, Γιώτα Σωτηροπούλου, Γιάννης Τσάρας, Αλίκη Τσιρλιάγκου, Σοφία Τσιτιρίδου, Γιάννα Τσόκου, Δ. Α. Φατούρος, Δημήτρης Φράγκος, Βασίλης Χλωροκώστας, Γιώργος Χουρμουζιάδης, Πένυ Χωραφά, Φίλιππος Ωραιόπουλος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕDΙΤΟRΙΑL
3  Η δικτατορία της αυθαιρεσίας
του Σταύρου Ανδρεάδη

ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ Δ. Α. ΦΑΤΟΥΡΟΥ
4 Για τον κόσμο του Δημήτρη Φατούρου
της Πελαγίας Αστρεινίδου

6 Η συμβίωση με τον μύθο
του Δ.Α. Φατούρου

8 Η επαφή με τη θάλασσα
του Δ. Α. Φατούρου

10 Επανάληψη, παρουσία του χώρου, αφιέρωμα στη Θεσσαλονίκη
του Δ. Α. Φατούρου

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ: ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
11 Μια παρέα φίλων
της Μίνας Ζάννα

12  H παρουσία του Δημήτρη Μαρωνίτη Περιγραφές του χρόνου

13 Ο Μίμης Φατοϋρος, όπως μια χρονική διάρκεια
του Γιώργου Χουρμουζιάδη

16 Ο Σαλονικιός…
του Παντελή Λαζαρίδη

ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ
18 Δ. Φατούρος. Ψήγματα μιας προσωπικής βιογραφίας
του Γιάννη Αισώπου

20 Για τον Δάσκαλο Δημήτρη Φατούρο
της Μαρίας Καλτσά

21 Έλληνες εισίν οι της παιδεύσεως της ημετέρας μετέχοντες
της Μαρίας Κοκκίνου και του Ανδρέα Κούρκουλα

22 Μαθαίνοντας από τον αρχιτέκτονα
του Δημήτρη Φράγκου

24 Από το προσωπικό στο γενικό και vice versa
του Φίλιππου Ωραιόπουλου

ΈΝΑΣ ΤΟΠΟΣ
25 Η βιβλιοθήκη του Φατούρου
του Λόη Παπαδόπουλου και της Σοφίας Τσιτιρίδου

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ
29 Χρονολόγιο Θεσσαλονίκης Α’ Μέρος
του Γιώργου Αναστασιάδη

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
38 Αναβάθμιση του δημόσιου χώρου της Θεσσαλονίκης | Διερεύνηση μεθόδων και πρακτικών | Συγκριτική ανάλυση με τις πόλεις: Βαλένθια | Γένοβα | Λεμεσό | Μασσαλία | Νίκαια | Ρότερνταμ | Σύνοψη συμπερασμάτων
των Νίκου Αγραφιώτη, Δημήτρη Γιουζέπα, Παναγιώτη Γούλιαρη, Μαργαρίτα Κουλικούρδη, Γιώργο Μπάνιά, Παναγιώτη Παπαναστάση, Ελένη Ράσκου, Φάνη Σκούρτη, Γιάννη Τσάρα, Βασίλη Χλωροκώστα, Πέννυ Χωραφα