Το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ είναι μια τριμηνιαία πολιτιστική έκδοση για την Ιστορία, την Τέχνη, τα Γράμματα και τον Πολιτισμό της καθημερινότητας.
EDITORIAL
του Νίκου Ευθυμιάδη
Eπέτειοι και διδάγματα
Η Θεσσαλονίκη γιορτάζει φέτος δύο πολύ σημαντικές επετείους: τα πενήντα χρόνια της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης και τα πενήντα χρόνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Χαρακτηριστικό και των δύο θεσμών (γιατί μιλάμε για θεσμούς) είναι ότι ξεκίνησαν και δημιουργήθηκαν σε πολύ δυσκολότερες εποχές από τη σημερινή, με ασύγκριτα πιο αντίξοες συνθήκες, αλλά και ασύγκριτα πιο παθιασμένους ανθρώπους που, δυστυχώς, σήμερα σπανίζουν επικίνδυνα. Στην περίπτωση της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης θα πρέπει να θυμηθούμε τον Σάλωνα Μιχαηλίδη, που ήταν ο εμπνευστής και δημιουργός αυτής της σημαντικής προσπάθειας, η οποία έχει διαγράψει μία εξαιρετική πορεία. Έχει συμπράξει με πολύ δυνατά ονόματα του χώρου της κλασικής μουσικής και σήμερα εκπροσωπεί αξιοπρεπώς την Θεσσαλονίκη. Το περίεργο είναι ότι μέχρι πρότινος η Κ.Ο.Θ. είχε την τύχη «νομάδος» γιατί, μόλις πρόσφατα, απέκτησε μία δική της στέγη (στο πρώην κινηματοθέατρο ΠΑΛΛΑΣ). Το σημερινό πάντως αποτέλεσμα (που ενθουσιωδώς χειροκροτήθηκε στην εορταστική συναυλία που δόθηκε στο Μέγαρο Μουσικής, στις 27 Φεβρουάριου 2009, με την ευκαιρία των πενήντα χρόνων) πρέπει να ομολογήσουμε ότι είναι αποτέλεσμα πολύχρονης και κοπιώδους προσπάθειας πολλών ατόμων, που αφοσιώθηκαν σ’ αυτόν τον θεσμό και τον υπηρέτησαν με ζήλο και προσήλωση.
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ξεκίνησε με τον ίδιο τρόπο, με φωτισμένο πρωτεργάτη τον Παύλο Ζάννα, και εξελίχθηκε επίσης σε αναγνωρίσιμο διεθνή θεσμό, που συντηρείται και στην περίπτωση αυτή με την εργασία και το πάθος αφοσιωμένων ατόμων.
Βέβαια, το να γιορτάζουμε τέτοιες χρυσές επετείους για δύο πολύ σημαντικούς πολιτιστικούς θεσμούς είναι σημαντικό, αλλά δεν είναι αρκετό. Το ζητούμενο είναι να αξιοποιήσουμε τις δύο συγκεκριμένες περιπτώσεις αυτών των θεσμών για να διδαχθούμε και να προχωρήσουμε στη δημιουργία και άλλων ενδεχομένως οργανισμών που δικαιούται να διαθέτει η πόλη μας. Συγχρόνως, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι διάφοροι αξιόλογοι φορείς πολιτισμού της Θεσσαλονίκης (που σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις δημιουργήθηκαν με μεγάλες δυσκολίες, αλλά και μεγάλο πείσμα μικρών ομάδων) κινδυνεύουν να περιέλθουν σε κατάσταση υπολειτουργίας από έλλειψη οικονομικών πόρων, κυρίως από την πλευρά του κράτους (δηλαδή υπουργείο Πολιτισμού), παρά το γεγονός ότι απολαμβάνουν τη στήριξη ατόμων και επιχειρήσεων που αποδεδειγμένα είναι φίλοι του πολιτισμού.
Η Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος από την πλευρά της και στο πλαίσιο του επιχειρηματικού και οργανωτικού της δυναμικού, δρομολογεί ενέργειες που μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην αξιοποίηση κάθε συλλογικής προσπάθειας που αναπτύσσεται στην πόλη μας, τόσο για τη βιωσιμότητα υπαρχόντων φορέων πολιτισμού, όσο και για την ενδεχόμενη δημιουργία νέων πολιτιστικών θεσμών.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εκδότης
Νίκος Ευθυμιάδης
Διευθυντής
Ιορδάνης Καϊσερλίδης
Συντακτική Επιτροπή
Γιώργος Αναστασιάδης, Άρις Γεωργίου, Ιορδάνης Καϊσερλίδης Κώστας Μπλιάτκας, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Ματούλα Σκαλτσά, Πάνος Τζώνος
Συνεργάτες
Γιώργος Αναστασιάδης, Πασχάλης Ανδρούδης, Ιωάννης Βανίδης, Στυλιάνα Γκαλινίκη, Άρις Γεωργίου, Ιορδάνης Καϊσερλίδης, Γιάννης Καρατζόγλου, Μαρία Κυριακίδου, Γιώργος Κορδομενίδης, Μιχάλης Λαπιδάκης, Μαρία Μουστάκα, Κώστας Μπλιάτκας, Λέων Ναρ, Νικολέττα Ξούρη, Μαρία Πάλλα, Σταυρούλα Σηφάκη.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
EDITORIAL
3 Επέτειοι και διδάγματα
του Νίκου Ευθυμιάδη
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
4 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
Συνέντευξη στον Κώστα Μπλιάτκα
ΕΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
11 Επίσκεψη στο Νυμφαίο της Μίεζας
του Κώστα Μπλιάτκα
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
17 Κατασκευάζοντας ίχνη από τσιμέντο: η σύγχρονη επινόηση του τείχους στην παραλία της Θεσσαλονίκης
της Στυλιάνας Γκαλινίκη
ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
22 30 χρόνια Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
της Σταυρούλας Σηφάκη
ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
28 Σκέψεις για την ελληνική μουσική πραγματικότητα
του Μιχάλη Λαπιδάκη
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ
36 Ο Σύλλογος Διανοουμένων Γυναικών Θεσσαλονίκης (1945-1946)
της Μαρίας Κυριακίδου
43 Το Τζαμί του Selim Pasa ή Saatli Camii Θεσσαλονίκης: συμβολή στην ιστορία και την αρχπεκτονική ενός χαμένου οθωμανικού τεμένους
του Πασχάλη Ανδρούδη
ΓΡΑΜΜΑΤΑ
52 Ζωή Καρέλλη
του Γιώργου Κορδομενίδη
54 Μωρίς Σαλτιέλ
του Άρι Γεωργίου
56 Ο κομιστής
της Μαρίας Πάλλα
59 Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος
του Γιάννη Καρατζόγλου
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
63 Πορτρέτο της Κορώνειας: ο βίαιος θάνατος μιας λίμνης…
της Μαρίας Μουστάκα
67 ΑΠΟΣΤάΓΜΑΤΑ
του Γιώργου Αναστασιάδη
68 ΑΠΟ-ΤΥΠό-ΜΑΤΑ
του Γιώργου Αναστασιάδη
72 ΔήΓΜΑΤΑ και ΥΠΟΔεΙΓΜΑΤΑ
των Ιορδάνη Καϊσερλίδη & Νικολέττα Ξούρη
76 ΒΙΒΛΙΑ
του Γιώργου Αναστασιάδη
78 ART FOCUS
Πέννυ Δίκα-Κορνέτ